به دلیل وجود انواع پلاستیک استفاده از سودپرک در بازیافت پلاستیک متفاوت از بازیافت سایر مواد است. بنابراین، لازم است انواع مختلف پلاستیک‌ها را به طور جداگانه بازیافت کنیم. به بیان ساده تر هر نوع پلاستیک باید به طور مستقل از دیگر انواع بازیافت شود. در غیر این صورت، فرآیند بازیافت با چالش‌هایی مواجه خواهد شد. پلی اتیلن‌ها، پلی پروپیلن‌ها و پلی آمیدها با یکدیگر بازیافت می‌شوند. این اقدام به این دلیل است که در فرآیند بازیافت، مواد پلاستیکی را خرد کرده و سپس ذوب کرده و مجدداً برای استفاده قرار می‌دهیم. اگر ترکیبی از مواد پلاستیکی مختلف مانند ظروف یکبار مصرف با انواع مختلف بازیافت شوند، ممکن است به دلیل تفاوت در نقطه ذوب، باعث ایجاد ناهمگونی در ترکیب شود. ما در این مقاله قصد داریم انواع مواد پلاستیکی و استفاده سود پرک در بازیافت پلاستیک مورد بررسی قرار دهیم.
تجزیه و تحلیل مواد پلاستیک در طبیعت هزاران سال طول می‌کشد و به شدت دشوار است. بنابراین، یافتن راه‌حلی برای بازیافت این مواد ضروری است. به عبارت دیگر، بازیافت پلاستیک نیازمند روش‌ها و فرآیندهای خاصی است تا به بهترین شکل ممکن این مواد قابل استفاده مجدد شوند و تاثیرات زیست محیطی ناشی از دفن آنها در طبیعت به حداقل رسد.
پلاستیک
پلاستیک یک ماده ساختاری است که در بسیاری از محصولات به طور روزمره استفاده می‌شود. این ماده از پلیمرها تشکیل شده است که به صورت طبیعی یا از منابع نفتی تولید می‌شوند. پلیمرها به زنجیره‌های طولانی از واحدهای تکراری که به عنوان مونومرها شناخته می‌شوند، تبدیل می‌شوند. پلاستیک‌ها به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، مانند سبکی، انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر آب و شیمیایی‌ها، عایق‌بندی حرارتی و الکتریکی، شکل‌پذیری و قابلیت تولید به صورت مختلف، در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. پلاستیک‌ها در صنایع مختلفی مانند بستبسته‌بندی، خودروسازی، الکترونیک، پزشکی، ساختمان‌سازی و بسیاری دیگر استفاده می‌شوند. همچنین، پلاستیک‌ها ممکن است به صورت تکمیل کننده در ترکیب با مواد دیگر مانند فلزات در صنعت استفاده شوند تا خواص خاصی مانند سبکی و مقاومت را به محصولات اضافه کنند.
از مزایای استفاده از پلاستیک‌ها می‌توان به سبکی و سهولت در تولید، انعطاف‌پذیری شکل‌دهی، مقاومت در برابر خوردگی، عایق‌بندی حرارتی و الکتریکی، پایداری در برابر شرایط محیطی مختلف، قابلیت بازیافت و کاهش مصرف منابع طبیعی اشاره کرد. با این حال، مصرف بیش از حد پلاستیک‌ها و عدم مدیریت صحیح آنها می‌تواند منجر به مشکلات زیست محیطی مانند آلودگی زمین و آب‌های زیرزمینی شود. بنابراین، استفاده پایدار و بازیافت پلاستیک‌ها مورد توجه قرار گرفته است تا تاثیرات زیست محیطی منفی کاهش یابد.
علامت بازیافت
از سال 1988، به لطف ایجاد کد شناسایی رزین یا RIC ، تشخیص اینکه بسیاری از محصولات، بسته‌بندی‌ها و ظروف از چه نوع پلاستیکی ساخته شده‌اند، آسان بوده است. این عدد محصور در یک مثلث است که بر روی بسیاری از اقلام پلاستیکی به عنوان راهنمای قابلیت بازیافت آن ظاهر می شود اما اگرچه این نماد در ابتدا شامل “نماد بازیافت” آشنا از سه فلش است که به شکل مثلثی چیده شده اند، همه پلاستیک های علامت گذاری شده به این شکل نیستند. در واقع قابل بازیافت اخیراً، مشاهده یک مثلث جامد به جای فلش های مثلثی “بازیافت” در تلاش برای کاهش خطر تفسیر نادرست پلاستیک های غیرقابل بازیافت رایج است. در زیر به برخی از انواع پلاستیک و ویژگی‌های آنها اشاره شده است:
انواع پلاستیک
پلاستیک به انواع مختلفی تقسیم می‌شود در ادامه مطلب ما به هفت کد RIC خاص از انواع پلاستیک را توضیح می‌دهیم.
-
پلی‌اتیلن (Polyethylene – PE)
دو نوع اصلی: پلی‌اتیلن باز (LDPE) و پلی‌اتیلن بازمتوسط (HDPE).
کاربردها: کیسه‌های خرید، بطری‌های شیر، لوله‌ها، وسایل بازی کودکان.
-
پلی‌پروپیلن (Polypropylene – PP)
مقاومت بالا در برابر حرارت و شیمیایی‌ها.
کاربردها: ظروف غذایی، کیسه‌ها، لوله‌ها، وسایل خانگی.
-
پت (Polyethylene Terephthalate – PET)
شفافیت و سبکی بالا.
کاربردها: بطری‌های نوشیدنی، فیبرهای مصنوعی، الیاف پارچه.
-
پلی‌استایرن (Polystyrene – PS)
خفیف و سبک.
کاربردها: لیوان‌ها، ظروف یکبار مصرف، عایق‌های حرارتی.
-
پلی‌وینیل کلراید (Polyvinyl Chloride – PVC)
مقاوم در برابر آب و حرارت.
کاربردها: لوله‌ها، کابل‌ها، پوشاک، پنجره‌ها و درب‌ها.
-
آکریلیک (Polymethyl Methacrylate – PMMA)
شفافیت بالا مشابه شیشه.
کاربردها: ویترین‌ها، نمای داخلی و خارجی ساختمان‌ها، لوازم خانگی.
-
پلی‌کربنات (Polycarbonate – PC)
مقاومت بالا در برابر شکستگی.
کاربردها: بطری‌ها، لوازم خانگی، لوازم الکترونیکی.
- سایر: دسته بندی کلی برای اکریلیک، نایلون و سایر پلاستیک ها.
هر نوع پلاستیک ویژگی‌های خود را دارد و بر اساس نوع و کاربرد مورد نظر، انتخاب می‌شود. اما باید توجه داشت که مشکلات زیست محیطی مرتبط با پسماند پلاستیک و استفاده ناپایدار از آنها، تحت توجه قرار گرفته است و تلاش‌ها برای استفاده از پلاستیک‌های قابل بازیافت و راهکارهای سازگار با محیط زیست در حال افزایش هستند.
چرا برخی از پلاستیک ها بازیافت نمی شوند؟
بازیافت برخی از انواع پلاستیک مقرون به صرفه یا از نظر زیست محیطی موثر نیست، و پذیرش همه آنها بدون تمایز می تواند تلاش های بازیافت را برای انواع دیگر پلاستیک نیز دشوارتر کند.
به عنوان مثال، فیلم‌های پلاستیکی، بسته‌بندی‌های پلاستیکی و کیسه‌های پلاستیکی نازک در صورتی که همراه با پلاستیک‌های قابل بازیافت بزرگ‌تر، سنگین‌تر و سفت‌تر جمع‌آوری شوند، خطر گرفتگی ماشین‌آلات پردازش را به همراه دارند، به همین دلیل مهم است که آنها را در سطل‌های بازیافت پلاستیکی قرار ندهید، مگر اینکه بدانید. قابل قبول هستند
تاریخچه استفاده از سود پرک در بازیافت پلاستیک
استفاده از سودپرک در بازیافت پلاستیک، یک تکنولوژی پیشرفته و نوین است که در طی دهه‌های اخیر برای مدیریت بهینه زباله‌ها و کاهش مصرف منابع طبیعی، به ویژه در حوزه پلاستیک، به کار گرفته شده است. در زیر تاریخچه این فرآیند را بهتر می‌فهمیم:
دهه 1970
در این دوره، با توجه به افزایش چشمگیر در مصرف پلاستیک و افزایش حجم زباله‌های پلاستیکی، نیاز به راهکارهای بازیافت پلاستیک احساس شد. فرآیند بازیافت در این دوران اغلب به صورت فیزیکی انجام می‌شد.
دهه 1980
با پیشرفت فناوری و شناخت بهتر در زمینه شیمی و مهندسی، فرآیند بازیافت پلاستیک با استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌تری همچون سودپرک شروع به توسعه یافت.
دهه 1990
توسعه فناوری‌های پلیمری و شناخت بهتر از خواص مختلف پلاستیک‌ها، به ایجاد روش‌های بازیافت پیچیده‌تر و دقیق‌تر کمک کرد. سودپرک به عنوان یکی از مواد بازیافتی مورد توجه قرار گرفت.
دهه 2000
با توسعه تکنولوژی‌های جدید در زمینه شیمی، فرآیند بازیافت با استفاده از سودپرک به کارگیری شد و توانست نقش مهمی در بهبود عملکرد فرآیند بازیافت پلاستیک ایفا کند.
در حال حاضر
استفاده از سودپرک به عنوان یک ماده بازیافتی مورد تأیید صنعت و محققان قرار گرفته است. تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر و فرآیندهای بهینه‌تر جهت بازیافت پلاستیک با استفاده از سودپرک در حال توسعه و پیشرفت هستند.
در کل، تاریخچه استفاده از سودپرک در بازیافت پلاستیک نشان می‌دهد که این تکنولوژی از یک فرآیند ساده تبدیل به یک روش پیشرفته و بهینه برای مدیریت پسماندهای پلاستیکی و حفظ محیط زیست تبدیل شده است.
کاربرد سود پرک در بازیافت پلاستیک
کاستیک سودا یکی از مواد شیمیایی است که در صنعت بازیافت و بازیافت پلاستیک استفاده می‌شود. این ترکیب شیمیایی با خاصیت قلیایی بوده و به عنوان یک عامل شیمیایی قوی در فرآیندهای بازیافت پلاستیک به کار می‌رود. بازیافت پلاستیک یک فرآیند پیچیده است که برای جداسازی و بازیافت مواد قابل استفاده در پلاستیک‌های تازه مورد نیاز است. یکی از مراحل مهم در این فرآیند، جداسازی پلیمرهای مختلف از یکدیگر است. این مواد ممکن است در ترکیبات پلاستیکی مختلف و با خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت موجود باشند.
سود پرک به عنوان یک عامل باز شونده در فرآیند بازیافت پلاستیک به کار می‌رود. با مخلوط کردن پلاستیک با کاستیک سودا و اعمال حرارت، اتصالات بین زنجیره‌های پلیمری پلاستیک قطع می‌شود. این فرآیند به نام هیدرولیز شناخته می‌شود و باعث تجزیه پلاستیک به مولکول‌های کوچکتر می‌شود. با اعمال کاستیک سودا، پلیمرها به صورت مولکول‌های کوچکتری تجزیه می‌شوند که می‌توانند مجدداً به فرایند تولید پلاستیک بازگردند. این مولکول‌های کوچکتر به عنوان مواد اولیه در تولید پلاستیک‌های جدید استفاده می‌شوند.
استفاده از کاستیک سودا در بازیافت پلاستیک دارای مزایایی است، از جمله:
جداسازی و بازیافت آسانتر پلیمرها:
کاستیک سودا باعث تجزیه پلاستیک به مولکول‌های کوچکتر می‌شود که جداسازی آنها از یکدیگر آسانتر است. این فرآیند باعث افزایش بازده بازیافت پلاستیک می‌شود.
کاهش مقدار زباله‌های پلاستیکی:
با استفاده از کاستیک سودا در فرآیند بازیافت پلاستیک، میزان زباله‌های پلاستیکی کاهش می‌یابد. این به معنای صرفه‌جویی در منابع طبیعی و حفظ محیط زیست است.
کیفیت بالاتر محصولات بازیافتی:
با استفاده از کاستیک سودا، میزان آلودگی وآلاینده‌های موجود در پلاستیک بازیافتی کاهش می‌یابد. این باعث می‌شود محصولات بازیافتی کیفیت بالاتری داشته باشند و قابل استفاده در صنایع مختلف باشند.
همچنین، استفاده از کاستیک سودا در فرآیند بازیافت پلاستیک می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد. کاستیک سودا به عنوان یک ماده قابل دسترس و اقتصادی در بازار موجود است و استفاده از آن در فرآیند بازیافت پلاستیک می‌تواند بهبودهای اقتصادی را به همراه داشته باشد.
به هر حال، در استفاده از کاستیک سودا در فرآیند بازیافت پلاستیک، نیاز به مدیریت صحیح و ایمنی این ماده شیمیایی وجود دارد. این شامل استفاده از تجهیزات ایمنی، کنترل دقیق دما و زمان، و مدیریت مناسب ضایعات ناشی از فرآیند هیدرولیز است.
مزایا و معایب استفاده از سود پرک در بازیافت پلاستیک
مزایا
کاهش وابستگی به منابع طبیعی
استفاده از سودپرک در بازیافت پلاستیک به معنای کاهش نیاز به مواد اولیه جدید از منابع طبیعی است. این اقدام به حفظ منابع طبیعی و کاهش فشار بر محیط زیست کمک می‌کند.
بازیافت مواد پلاستیکی
سودپرک از پتانسیل بازیافت بالا برخوردار است. این مواد می‌توانند مراحل فرآیند بازیافت را بهبود بخشند و به تولید مجدد محصولات پلاستیکی کمک کنند.
کاهش زباله‌های پلاستیکی
استفاده از سودپرک به کاهش حجم زباله‌های پلاستیکی در محلات دفن زباله کمک می‌کند و تأثیرات زیست محیطی منفی آنها را کاهش می‌دهد.
حفظ انرژی
تولید سودپرک نسبت به تولید مواد پلاستیک جدید انرژی کمتری مصرف می‌کند. این کمک به کاهش انرژی مصرفی و انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌کند.
بازیافت پلاستیک‌های مختلف
سودپرک به عنوان یک ماده بازیافتی متعدد الاستیکی، انواع مختلف پلاستیک‌ها را می‌تواند بازیافت کند، که این امر کاربرد گسترده‌تر آن را افزایش می‌دهد.
معایب
کیفیت پایین در برخی موارد
سودپرک در برخی موارد ممکن است کیفیت پایین‌تری نسبت به مواد پلاستیک اولیه داشته باشد. این مسئله ممکن است در تولید برخی محصولات تأثیرگذار باشد.
نیاز به فرآیند تصفیه و پالیش
پس از بازیافت، سودپرک نیاز به فرآیندهای تصفیه و پالیش دارد تا مشکلات مربوط به آلودگی و ذرات مختلف حل شود. این مرحله ممکن است زمان‌بر و افزایش هزینه بازیافت را داشته باشد.
محدودیت در کاربردها
برخی از کاربردهای متخصص نیازمند خصوصیات خاص و کیفیت بالاتری از مواد پلاستیک هستند که در برخی موارد سودپرک نمی‌تواند به آنها پاسخ دهد.
هزینه‌های بازیافت
هزینه‌های مرتبط با فرآیند بازیافت، از جمله جداسازی و تصفیه، ممکن است برخی از مزایای انرژی‌ای که از بازیافت بدست می‌آید، کاهش دهد.
وابستگی به بازار بازیافت
مقدار بازار برای سودپرک و فرآورده‌های بازیافتی ممکن است متغیر باشد، و این وابستگی ممکن است بر اقتصادی برنامه‌های بازیافت تأثیر بگذارد.
نتیجه گیری
استفاده از سودپرک در بازیافت پلاستیک، نمونه‌ای از پیشرفت تکنولوژی در مدیریت زباله‌های پلاستیکی است. این روش باعث کاهش مصرف منابع طبیعی، کاهش حجم زباله‌ها و ایجاد محصولات پلاستیکی با کیفیت بالا می‌شود. اثر مثبت این فناوری در مدیریت پسماند، اقتصاد محلی و حفاظت از محیط زیست را تاکید می‌کند. افزایش آگاهی عمومی نیز اهمیت این راهکار را برای جامعه تأکید می‌کند.
شرکت آراکس شیمی یکی از معتبر ترین شرکت های تولیدکننده سود پرک می باشد. گروه صنعتی آراکس شیمی محصولات خود را با بهترین کیفیت و قیمت رقابتی به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می نماید .
نویسنده: علی هاشم‌زاده