یکی از مهمترین ترکیب هیدروژنه ازت بوده ، در طبیعت از تجزیه مواد آلی ازت دار حاصل می‌گردد.
این ماده ، گازیست بی‌رنگ با مزه فوق‌العاده تند و زننده که اشک‌آور و خفه‌کننده نیز می‌باشد.
این گاز از هوا سبک‌تر بوده ، به‌سهولت به مایع تبدیل می‌شود.
این گاز در آب بسیار محلول است و در منهای 77/7 درجه سانتی‌گراد منجمد و در منهای 34/33 درجه سانتی‌گراد به جوش می‌آید.
وزن مخصوص محلول اشباع آمونیاک 0,88 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.
این گاز قابل افروزش و حدود اشتعالش 16-25 درصد حجمی گاز آمونیاک در هواست.
حضور مواد نفتی و دیگر مواد افروختنی خطر آتش گیری را افزایش می دهد.
مجاورت و تماس با این گاز با نقره و جیوه تولید فورمینات نقره و جیوه می کند که موادی شدیدا قابل انفجار هستند.
این گاز در اثر گرمای از 400 درجه به بالا تجزیه شده و تولید هیدروژن میکند.
آمونیاک چیست؟
تاریخچه : آمونیاک به مناسبت کشف ترکیبی به نام کلرور آمونیاک در نزدیکی معبد آمون در مصر بود.
کلرور آمونیاک همان نشادر است.
آمونیاک به شکل نمک آمونیاک نخستین بار توسط شیمیدان مسلمان جابربن حیان شیمیدان ایرانی در قرن 8 شناخته شد.
نخستین کسی که گاز آمونیوم خالص را بدست آورد یک شیمیدان انگلیسی به نام جوزف پریستلی بود.
امروزه در روش های مدرن تولید این گاز ابتدا گاز طبیعی یا LPG و یا نفت را به گاز هیدروژن تبدیل می کنند.
مشخصات محصول آمونیاک
آمونیاک چیست؟
نام شیمیایی : آمونیاک.
اسامی مترادف : آمونیاک مایع ، محلول آمونیاک ، Hydrogen nitride ، Trihydrogen nitride ، انیدروس آمونیاک ، هیدروکسید انیدروس آمونیوم .
گرید محصول : آمونیاک صنعتی ، آمونیاک آزمایشگاهی.
فرمول مولکولی : NH3
خلوص : آمونیاک 25 %.
شکل ظاهری : مایع بی رنگ تحت فشار.
رنگ : بی رنگ.
بو : بوی تند ، نافذ و شدیدا محرک دارد.
نقطه ذوب : 77/7- درجه سانتی گراد
نقطه جوش : 33/4-درجه سانتی گراد
اسیدیته ( ph ) : 11/6 ( 1 نرمال )
حلالیت در آب : قابلیت انحلال بالایی دارد
کاربرد های آمونیاک
در تولید کودهای شیمیایی ازت دار کشاورزی
تولید اسید نیتریک
تولید بسیاری از ترکیبات نیتروژنه
ساخت مواد منفجره
در تکنولوژی حفاری و استخراج
در تکنولوژی انتقال گاز
در تولید کودهایی از قبیل نیترات
در کارخانجات یخ سازی
سولفات و فسفات آمونیوم
تهیه اوره ، هیدروکسیل آمین و هیدرازین
تولید دارو
تولید کودهای شیمیایی اکریلونیتریل ، الیاف سنتزی نیتر و پارافین و نیتروسلولز
صنعت نفت
صنایع شیمیایی
قابل ذکر است که بیش از نیمی از تولید جهانی در تهیه کودهای شیمیایی استفاده می شود
و باقی مانده در بخش های صنعتی و تهیه مواد دیگر به کار می رود.
آمونیاک چیست و چطور تولید می شود؟
عناصر تشكیل دهنده این گاز نیتروژن(ازت) و هیدروژن می باشند كه از واكنش و تركیب این دو ، گاز تولید می شود.
نیتروژن مورد نیاز را از هوا و هیدروژن مورد نیاز را از آب به دست می آورند
و بعد از انجام مراحلی همچون خشك و فشرده كردن آن را تا دمای 540 درجه سانتی گراد حرارت می دهند
و سپس از روی مخلوطی از نمك های مختلف می گذرانند كه در این مرحله است كه آمونیاك تولید می شود.
* تقطیر زغال سنگ : از آب های آمونیاکی زغال سنگ، می توان آمونیاک و سپس سولفات آمونیاک را تولید كرد.
به عبارتی می توان تقطیر زغال سنگ را روشی برای استفاده از گازهای سوختنی و یا کک در صنایع فلزسازی نام نهاد.
هنگامی که عملیات تقطیر آب را انجام می دهیم ، مقداری از نیتروژن موجود در زغال سنگ ( زغال سنگ ، دارای 1 تا 1,5 درصد نیتروژن آلی است )
به صورت آزاد و مابقی آن به حالت آمونیاک و ترکیبات آمونیاکی فرار و غیر فرار از دستگاه های تقطیر خارج می شود.
* سنتز مستقیم
*سینامالدهید و سیانورها
بسته بندی :
آمونیاک صنعتی در گالن های 20 لیتری و تانکرهای 22 تنی و آمونیاک آزمایشگاهی در گالن های 2.5 لیتری وجود دارد.
ایمنی در استفاده از آمونیاک
حریق : این گاز خطر اشتعال ندارد.
سبب تحریکات دستگاه تنفسی، پوست و چشم شده و با آسیب رساندن به شش ها در اثر مواجهه با حجم زیاد این گاز می تواند سبب مرگ شود.
تماس تنفسی : این گاز محرک شدید دستگاه تنفسی است.
در تماس مختصر سبب احساس سوزش در مجاری تنفسی و سرفه های مکرر می شود در تماس شدید ممکن است
باعث سوختن نایژه ها و اثرات بلند مدت تنفسی گردد مصدوم باید سریعا به پزشک رسانده شود.
تماس پوستی : غلظت زیاد این گاز در رطوبت پوست حل می شوداین گاز محرک و خورنده پوست است
بعد از تماس پوست با این گاز حساس گزیدگی و درد وجود دارد
تماس چشمی : تماس مستقیم با مایع این گاز که تحت فشار نگه داشته می شود سبب سرما زدگی و انجماد
و زخم های شدید در چشم می شود صدمات چشمی پایدار و در شدیدترین حالت ممکن است سبب کوری چشم شود
در اثر جراحات شدید و پایدار چشمی در اکثر مواقع قدرت بینایی کاهش می یابد
بلع و گوارش : احتمال خوردن این گاز بسیار کم است اما در صورت خوردن این گاز سبب سوختن مخاط داخلی بدن می شود
کمک های اولیه :
تماس تنفسی : فرد مصدوم را به هوای آزاد ببرید و اگر تنفس به سختی انجام می شد به فرد دستگاه اکسیژن وصل کنید و به پزشک مراجعه کنید.
تماس پوستی : سریعا موضع را با آب ولرم و به آرامی شستشو دهید. در صورت سوختگی یا سوزش به پزشک مراجعه کنید.
تماس چشمی : سریعا چشم را با مقدار زیادی آب ولرم به آرامی و به مدت 10 تا 20 دقیقه شستشو دهید چشمها را با نوار استریل بسته و به پزشک مراجعه کنید.
بلع و گوارش : به مصدوم شیر یا آب بدهید و اجازه دهید از طریق تهوع، تخلیه گوارشی شود در صورتی که مصدوم هوشیار نباشد از برگرداندن محتویات معده بصورت اجباری اجتناب کنید.
نگهداری و انبار:
در جای خشک و خنک با تهویه مناسب به دور از اشعه آفتاب گرما منابع محترق و مواد آتش گیر انبار شوند.
سیلندرهای این ماده نباید در مجاورت آسانسور راه روها انبار شود. توصیه می شود مخازن بزرگ را در هوای آزاد
و زیر سایه بان نگهداری شوند.