کار کردن با مواد شیمیایی همیشه ریسک خطر کردن را در ذهن انسان روشن می‌کند که این موضوع در کار کردن با سود پرک هم صدق می‌کند. سوالات مهمی که هنگام استفاده از سود پرک ممکن است برای انسان پیش بیاید این است که اگر سود پرک به طور تصادفی بلعیده شود (وارد دستگاه گوارش شود) چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ یا اگر سود پرک به دستم برخورد کند چه اتفاقی برای پوستم میافتد؟ هیچ گزارشی مبنی بر، خورده شدن سود پرک توسط کارگران کارخانجات وجود ندارد. بلع یا خوردن این ماده می‌تواند سوختگی‌های خورنده شدید در بافت مری ایجاد نموده که در برخی از موارد تا تنگی آن نیز پیشرفت می‌کند. در صورت گرفتار شدن به درد شدید، سوختگی دهان، گلو و مری، استفراغ، اسهال، غش کردن و مرگ احتمالی مصرف خوراکی باید رخ داده باشد.
مواجهه طولانی مدت با محلول سود پرک چه تاثیری بر سلامتی می گذارد؟
ممکن است به طرق مختلف هنگام استفاده از سود پرک این ماده با بدن ما برخورد کند. اولین حالت برخورد سود پرک با پوست است در مرحله دوم ممکن است آن را استنشاق کنید. برخورد و تماس از طریق هر دو ممکن است ایرادهای زیر را ایجاد کند:
- پوست: به علت ماهیت خورنده سود پرک، تماس مکرر یا طولانی مدت باعث خشک شدن ، ترک خوردگی و التهاب پوست می گردد.
- استنشاق: کارگری که به مدت ۲ ساعت در روز، بیش از ۲۰ سال در تماس با میست حاصل از جوشیدن محلول سود پرک در ۲ ظرف بزرگ داخل یک اتاق کوچک با تهویه ناکافی باشد، مبتلا به بیماری انسدادی شدید راههای هوایی میشود.
می‌توان نتیجه گرفت که مواجهه گسترده و طولانی مدت باعث تحریک و سوختگی دستگاه تنفسی شده و در نهایت به بیماری منجر میشود. در آثار مؤلفین هنوز مواجهه مزمن گزارش نشده، احتمالا تحریک حاد قوی تاکنون باعث شده به طور طبیعی از مواجهه بیشتر کارگران جلوگیری نماید. مواجهه واقعی با ائرسلهای سود پرک تا کنون اندازه گیری نشده و مولفین هنوز قطعا شخصی را که بدلیل شرایط ذکر شده دچار آسم شده باشد مستثنی نکرده اند.
تاثیرات سود پرک بر سلامت
تماس طولانی با سود پرک و یا محلول تولید شده از آن موجب ایجاد سوختگی خفیف یا شدید شیمیایی شده و پوست قرمز میشود. همچنین در دمای بالا، بخارات ناشی از کاستیک سودا در محیط می‌تواند تاثیر زیان باری بر بافت چشم و ریه داشته باشد. ایجاد تورم در سیستم تنفسی و دیواره‌های ریه نیز تنفس را بسیار مشکل می‌کند. عوارض و سوختگی‌های ناشی از سود پرک بر بدن انسان به چند بخش تقسیم بندی میشود.
عوارض پوستی: تماس با پوست به شکل جامد و یا محلول سبب تجزیه چربی و پروتئین‌ها سازنده پوست شده و موجب قرمزی میشود. در صورت تماس طولانی‌تر می‌تواند زخم‌های عمقی را ایجاد نماید.
عوارض چشمی: چشم انسان از بافت‌های نرم چربی تشکیل شده است و بخارات منتشره از سود پرک باعث بیماری‌هایی همچون کدر شدن قرنیه، گلوکوم، چسبندگی پلک و در تماس طولانی موجب نابینایی می‌گردد.
مشکلات ریوی: بخارات سمی محلول داغ سود پرک تمام سیستم تنفسی از دهان تا ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند باعث ایجاد تورم شود. در طولانی مدت این امر باعث ایجاد زخم دهانی، آماس ریوی و آسم خواهد شد.
مشکلات گوارشی: در صورت بلع کاستیک سودا پرک ، موجب سوختگی مری و سیستم گوارشی میشود. همچنین سود پرک سبب خنثی سازی اسید معده شده و می‌تواند عوارضی نظیر درد شکمی، ایجاد نبض معده، زخم معده و یا حتی سرطان شود.
بنابراین در صورت ایجاد علائم سوختگی در اثر سود پرک کاستیک باید بافت تحت تاثیر را با مقادیر زیادی آب سرد شستشو داد و نیز سریعا از محیط بسته حاوی گازهای آن خارج شد. باید در اسرع وقت نیز فرد را در اولین زمان ممکن به پزشک منتقل کرد.
آیا محلول سود پرک سرطانزا می باشد؟
سود پرک به عنوان عامل بروز سرطان مری در افرادی که آن را بلعیده‌اند مطرح می‌باشد. سرطان ممکن است ۱۲-۴۲ سال پس از واقعه بلعیدن آن توسعه پیدا کند. اینگونه سرطان‌ها در قسمت‌هایی که دچار سوختگی شدید ناشی از حرارت شده‌اند نیز مشاهده شده است. تخریب بافتی و تشکیل اسکار این سرطان ممکن است از عوارض ناشی از سود پرک به تنهایی، شدیدتر باشد.
در یک مطالعه با کنترل موردی بین بروز سرطان کلیه و سابقه اشتغال در منطقه نگهداری و تعمیر سلول‌های تولید کلر رابطه معنی داری گزارش شده است. در این شغل عمده مواجهه، تماس با آزبست و سود پرک فرض شده بود. ارتباطی بین ابتلا به سرطان کلیه و مواجهه با سود پرک نیز یافته شد. این مطالعه توسط عواملی مانند تعداد کم کارگران در معرض، مواجهه با مواد متعدد، تکیه بر سابقه کار در حالی که به حد کافی قابل اعتماد نبوده، محدود بوده است.
نتیجه گیری
تماس پوست با سود سوز آور می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی و خطرناک برای پوست شود. کاستیک سودا یک ماده شیمیایی قوی و قلیایی است که اگر با پوست تماس برقرار کند، می‌تواند باعث سوختگی‌های شدید، تحریک و التهاب پوست شود. این ماده می‌تواند به عنوان یک عامل اکسایشی عمل کند و بافت پوست را آسیب بزند.
از از تاثیرات سودپرک بر سلامت بدن باید گفت که در صورت برخورد باید فوراً منطقه آلوده شده را با آب سرد فراوان بشوئید و سپس به مراکز درمانی مراجعه کنید تا اقدامات لازم برای درمان صورت گیرد. همچنین باید از تماس با کاستیک سودا جلوگیری کرده و با احتیاط از این ماده استفاده نمایید تا از وقوع آسیب‌های ناگوار برای پوست جلوگیری شود.
سوالات متداول
- اگر سود پرک با پوست دست برخورد کند چه اتفاقی میافتد؟
به دلیل خاصیت قلیایی که دارد بافت پوست را میسوزاند و زخم میشود. - اگر کاستیک سودا به پوست ما برخورد کرد چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
خیلی فوری باید ناحیه رو با آب سرد فراوارن بشوئید و این کار را آنقدر ادامه دهید تا تمام مواد از پوست کنده شود.