سود پرک در صنایع رنگرزی
سودپرک در صنایع رنگرزی : کاستیک سودا یا همان سودسوزآور که با نام چربی گیر صنعتی یا صابون صنعتی هم شناخته شده است
نام علمی آن سدیم هیدروکسید و با فرمول شیمیایی Na-OH می باشد.
درصنایع بسیاری کاربرد دارد که از جمله سود پرک در صنعت رنگرزی می باشد.
رنگرزی یا صبّاغی به فرآیندی گفته میشود که در طی آن کالای نساجی مثل الیاف،نخ، پارچه
و یا پوشاک در محلولی که شامل مواد رنگزا و مواد شیمیایی می‌باشد،
رنگ‌آمیزی می گردد و مولکولهای رنگ، با دوامی نسبی با مولکولهای کالای نساجی، پیوند
محکمی برقرار می نمایند.
به عبارت دیگر رنگرزی مهارتی است که طی آن ماده رنگزا در درجه حرارت هدایت شده و
زمان مشخص، داخل الیاف و یا کالای منسوج (بافته شده) نفوذ کرده و آن را رنگ می‌کند.
رنگرزی به دو صورت سنتی و صنعتی انجام میگیرد.
البته امروزه با پیشرفت تکنولوژی شیوه ی صنعتی معمول و آسان تر است.
موادی که در رنگرزی ها (صنعتی و سنتی) مورد نیاز است:
مواد قلیایی مانند سود (سودپرک/سودسوزآور/کاستیک سودا ) که با نام علمی سدیم هیدروکسید شناخته می شوند،امونیاک وغیره.
اسیدها مانند اسید تارتاریك، اسید لاكتیك، اسید اگزالیك، اسید استیك، اسید سیتریك
و همچنین ممكن است از اسیدهای معدنی ماننداسید سولفوریك و اسید کلریدریک نیز
استفاده شود
این مواد در رنگ کردن الیاف و ثابت نگه داشتن رنگ الیاف ها نقش بسیارمهمی دارند.
مواد رنگزای طبیعی ریشه طبیعی داشته و با توجه به منبع استخراج آن ها درسه گروه زیر می‌توانند تقسیم‌بندی شوند:
سود پرک در صنایع رنگرزی
- مواد رنگزای به دست آمده از گیاهان مثل نیل، روناس و غیره که از ریشه، گل، برگ، میوه پوست نباتات به دست می‌آیند.
- مواد رنگزای به دست آمده از جانوران مانند قرمزدانه و صدف فرفری.
- آن‌هایی که از مواد معدنی به دست می‌آیند مثل خاک سرخ.
کاستیک سودا/سودپرک در صنایع رنگرزی چه استفاده ای دارد؟
الیاف ها قبل از اینکه برای رنگرزی آماده شوند درمعرض عوامل خارجی زیادی قرار میگیرند وآلوده میشوند.
همچنین برخی از الیاف ها مانند پشم ها دارای چربی که از بدن حیوان خارج میشود است.
این الودگی ها و چربی ها اگر پاک سازی نشوند مانع نفوذ رنگ به داخل الیاف ها می شوند.
دراین مرحله یعنی قبل از رنگرزی در مرحله ی شستوشو سود سوزآور/کاستیک سودا مهم ترین کاربرد را دارد.
سود سوزآور به صورت پرک یا پودر یا ساچمه ای است که در اثر حل شدن با آب یک محلول قلیایی ایجاد می کند.
به دلیل خاصیت چربی زدایی سود پرک در صنایع به عنوان چربیگیر صنعتی یا همان صابون صنعتی بکار میرود.
سود پرک در صنایع رنگرزی هم برای سشتوشوی الیاف و پاک کردن چربی ها قبل از رنگ کردن آن ها به کار میرود.
دیگر کاربردهای سود پرک
از سود پرک به همراه هیدروسولفیت برای رنگرزی با نیل و برخی دیگر رنگ ها به کار میرود.
محلول قلياي غليظ (سودسوزآور 40-37درصد) در دماي محيط در مدت (5دقيقه) اثر تخريبي
شديد بر روي پشم نشان نمي دهد،
بلكه فقط فلسهاي پشم را جدا مي كند از اين روش در حدود (40) سال قبل براي فلس زدايي استفاده مي شده است.
محلول سود سوز آور 5% در مدت زمان حداكثر 5 دقيقه در دماي جوش الياف پشم را حل
مي كند.
زيرا در دماي بالا منافذ الياف باز مي شوند و مواد الياف شده و راحتتر الياف را تخريب
مي كنند.
در صورتي كه در دماي پايين اين تخريب كمتر است بعد از انجام هر عمليات قليايي،
خنثي سازي با اسيداسيتيك ضروري است.
چون قلياي باقيمانده در مدت زمان طولاني به مغز الياف نفوذ كرده و باعث تخريب پشم
مي شود.
بر اثر استفاده از قليا پشم زبر مي شود. چرا كه چربي هاي آن توسط قليا هيدروليز خواهد شد.
براي جبران اين مورد مواد نرم كننده (كاتيوني) به پشم اضافه مي نمايند.
شرکت آراکس شیمی یکی از معتبر ترین شرکت های تولیدکننده سود پرک و آلومینیوم سولفات می باشد. گروه صنعتی آراکس شیمی محصولات خود را با بهترین کیفیت و قیمت رقابتی به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می نماید